REBOLUSYON NG BABAYLANG TAMBLOT
Si Tamblot ang isa sa mga babaylan na namuno sa pakikidigma upang ipag laban ang paganismong paniniwala laban sa mga mananakop na mga kristyanong kastila. Si Tamblot ay taga sunod o nananampalataya kay AY SONO at sa mga diwata,ispiritu ng kalikasan.Ang iba pang mga babaylan ng isla ng Bohol ay sina Kator Kukon ng Tagobas,Antiqueara; Hibor Tasing ng Lihanan,Cortes; Bula-od ng Batuan; Tam-isan ng Loon; Tagbakan ng Tubigon; at Pagali ng Cargara. Ang mga Boholanos o Bol-anon ay may sarili ng paniniwalang ispiritwal bago pa man dumating ang mga Kristyanong Kastila.
Matapos ng ilang taong matagumpay na pananakop ng mga kastila sa Cebu ang dalwang pareng Jesuit na sina JUAN DE TORRES at GABRIEL SANCHEZ ay dumayo sa bohol nuong 17 ng nobyembre1596 at matagumpay silang nakapag tayo ng kuta sa BACLAYON at mabilis na naipalaganap ang kristyanismo. Makalipas ang ilang taon dinayo naman ng mga humigit kumulan (300) tatlong daang Maguindanao Moro ang isla ng bohol sa pamumuno nina Datu Sirongan at Datu Sali. Sa kadahilanang ito napilitang maglipat ng kuta ang mga Jesuits sa loobang bahagi ng isla ng Buhol kung saan malayo sa tabing dagat para narin sa kanilang kaligtasan.Mula noon ang Loboc na ang nagging tirahan ng lokal na pinuno ng mga jusuit.
Ng mag simula ng lumaki at kumalat ang paniniwlang kristyanismo hindi rin ito nagging ganun kadali na matanggap ng ilan sa mga bol-anon. Kaya naman nuong taong 1621 sa pangunguna ni Tamblot bilang isang Punong babaylan ay nag simulang mag aklas sa pamamagitan ng pag hamon sa mga kastilang pare kung gaano ka makapangyarihan ang kanilang diyos. Sa pamamagitan ng kawayan ay kaylangan nilang gumawa ng himala. Sinmulan ng pareng kastila ang pagdarasl at matopos nito ay biniyak ang kawayan ngunit walang nangyari o kahit ano mang sinyales ng himala.Sumonod na si babaylang Tamblot.Isinagawa na nya ang kanyang ritwal ng pag aalay kay Ay Sono at humiling... biniyak ang kawayan at tumagas ang alak na “tuba” na gawa sa niyog at may mga sik-sik na palay o bigas pa na nakapaloob sa kawayan. Nanalo si babaylang Tamblot at nakuha nya ang panig ng mga tao.Nanatiling panig lamang sa mga kastila ang mga taga Loboc at Baclayon. Mabilis kumalat ang mga nangyri. Ngunit madiin din itong pinabulaanan ng mga pareng kastila na ang gawain ni tamblot ay gawaing demonyo at di isang himala kundi isang panloloko lamang.Samantalang may ilang pagkakataon din na minsang gumawa ng himala ang mga Kastilang pare tulad ng pag gamot sa napahamak na alcalde mayor Juan Alcazaro .Matagumapay itong napagaling sa ngalan ng “sagradong anak”.Ngunit hindi ito binansagang gawaing demonyo bagkus itinuring itong himala. Nakakatuwang isipin lang na ang gawain ni Tamblot ay hindi rin naman nag kalayo sa kristyanong pare. Subalit itinuring itong maka demonyo gawain at di dapat pamarisan.
Habang ang mga karamihan sa mga Jesuit ay nasa isla ng Cebu upang dumalo sa selebrasyon ng pista ni st.francis Xavier. Lumaon parin ang pananakop at nag patuloy parin si Tamblot sa panghihikayat sa mga nasasakupan na ipag laban ang kanilang paniniwala at karapatan. Umabot sa mahigit kumulang dalawang libong (2000) bol-anon ang pumanig at sumamang mag aklas kay tamblot. Ng makarating sa isla ng Cebu ang kaganapan agad-agad na nag padala ng humigit kumulang 50 na Kastilang sundalo at 1,000 Cebuano. Marahas ang nagging panlulupig .Tinugis/pinatay ang mga Bol-anon na panig kay tamblot at pinag kukuha ang mga bagay na nag papatunay sa kanilang paanampalataya o nakagawiang paniniwala .Sinira ,sinunog at itinapon ang mga ito kung saan hindina mapakinabangan. Samantala ang mga gito’t pilask naman ay pinamahagi sa mga sundalo.Hindi nag tagal lumakas ang hukbo ng mga kastila at unti unting nalupig at na puksa ang samahan ni Tamblot.Maraming nag buwis ng buhay ngunit may ilan din na nakatakas at ang mga nadakip naman ay inalipin at pinahirapan .Tumagal lamang ang rebolusyon ng isang taon mula 1621-1622 ngunit mahalaga ang ginampanan nito sa ating kasay–sayan na marami sa atin ang hindi nakakalam .
Ikaw bilang Pilipino/Pagano pinahahalagahn mo ba ang kanilang pinag laban? o isa ka sa mga nangungutya o nandidiri sa tunay nating pinag mulan!?
SULONG BABAYLAN! MABUHAY KA TAMBLOT!
Sa ngalan ng kalikasan ,kultura at diwa ng mga Diwata! Salamat !
"Makinabang sa banyagang kaalaman.
ngunit matutuong gamitin at pahalagahan ang ating pinag mulan"
By: Batahra
(Tribmakan/Paganong Pinoy/nagmula sa mga angkan ng Manobo)
